หมอลำ, คณะหมอลำ, ออนไลน์, คอนเสิร์ตหมอลำ, วงหมอลำ

หลังวิกฤตโควิด-19 อุตสาหกรรมความบันเทิงท้องถิ่นกลับมาได้รับความนิยมมากขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทั้งเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ โดยเฉพาะหมอลำวงใหญ่ที่กลับมาฟื้นเต็มรูปแบบ จะเห็นได้จากที่เจ้าของคณะหมอลำ มหรสพภาคอีสานลงทุนอย่างเป็นจำนวนมากเพื่อปรับปรุงการผลิตโชว์ เครื่องแต่งกาย ไฟ แสงสี และเครื่องเสียงให้มีความโดดเด่นตระการตา ยิ่งเป็นการทำให้ความนิยมเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ  

ล่าสุด บริษัท มีเดียอินเทลลิเจนซ์กรุ๊ป จำกัด (MEDIA INTELLIGENCE GROUP : MI GROUP) ในฐานะผู้เชี่ยวชาญและให้คำปรึกษาด้านการตลาดและสื่อสารการตลาดยุคใหม่ได้ลงพื้นที่สำรวจความนิยมของอุตสาหกรรมความบันเทิงท้องถิ่นในพื้นที่ภาคอีสาน เพื่อเป็นข้อมูลอินไซต์ทางการตลาดและเป็นประโยชน์ให้กับนักการตลาดและลูกค้าของบริษัท

ประเด็นที่น่าสนใจคือคอนเสิร์ตท้องถิ่นในยุค 2024 เป็นการผสมผสานการสร้างประสบการณ์ร่วมกันของวงหมอลำและผู้ชมผ่านทางออนกราวน์และแพลตฟอร์มออนไลน์ ประกอบกับผู้ชมทุกเจนเนอเรชั่นยังคงให้ความสำคัญในด้านการสืบสานวัฒนธรรมท้องถิ่นนี้ จึงช่วยส่งผลทำให้อุตสาหกรรมเติบโต การเข้ามาของโซเชียลมีเดียและแพลตฟอร์มออนไลน์ไม่ได้มาแย่งจำนวนผู้ชม แต่กลับช่วยขยายการเข้าถึงและสร้างความผูกพันให้กับผู้ชมมากขึ้น

สาเหตุที่หมอลำได้รับความนิยมอย่างต่อเนื่องแม้จะผ่านกาลเวลามาเนิ่นนาน ถึงแม้จะมีวัฒนธรรมใหม่ ๆ ซึมซับเข้ามา ทว่าหมอลำก็ยังเป็นสื่อบันเทิงที่ครองใจคนท้องถิ่นอีสานไม่เสื่อมคลายไป ส่วนหนึ่งเป็นเพราะการปรับตัวให้เข้ากับยุคสมัยและ ‘หมอลำ ไม่ใช่แค่ความบันเทิง แต่คือ ชีวิตของคนอีสาน’ เป็นสิ่งเชื่อมโยงความรู้สึก ความเชื่อ วัฒนธรรม ของคนอีสานทุกเจนเนอเรชั่น  สะท้อนถึงรูปแบบการสื่อสารของแบรนด์ที่ “เข้าใจง่าย จริงใจ ตรงไปตรงมา” เข้าไป ‘เป็นหมู่เดียวกับเขา’ (พวกเดียวกัน) ทั้งบนออนไลน์ ออฟไลน์ ต่อยอดพลังแฟนด้อม รวมถึงการใช้อินฟลูเอนเซอร์ท้องถิ่นเป็นสื่อกลางพูดแทนแบรนด์ ทำให้ได้เนื้อหาที่ตอบโจทย์แบรนด์และถูกจริตคนท้องถิ่น อีกทั้งยังใช้ความม่วนจอย (สนุกสนาน) เป็นตัวเชื่อมในการสร้างประสบการณ์ร่วมกับแบรนด์  เพื่อให้แฟนด้อมหมอลำกลายเป็น “กลุ่มฮักของแบรนด์” ถือเป็นกลยุทธ์ที่ทำให้เข้าถึงคนอีสานในยุคดิจิทัลได้เป็นอย่างดี

นอกจากนี้ MI GROUP ยังเผยผลการวิจัยที่สำคัญ พบว่า 78.8% ของกลุ่มตัวอย่างในภาคอีสานเคยเข้าชมคอนเสิร์ตหมอลำ มีจำนวนผู้เข้าชมเฉลี่ยต่องานอยู่ที่ 2,000 ถึง 6,000 คน หรือจำนวนผู้เข้าชมเฉลี่ยตลอดทั้งปีสูงถึง 8,532,000 คน แสดงให้เห็นถึงศักยภาพการเติบโตที่แข็งแกร่งของอุตสาหกรรมความบันเทิงของท้องถิ่นอีสาน และคาดการณ์ค่าใช้จ่ายของผู้ชมจะสูงถึง 5,998.91 ล้านบาทในปี 2567 สูงกว่าในช่วงโควิดถึง 756% และสูงกว่าระดับก่อนโควิด 127% เมื่อเทียบช่วงเดือนเดียวกัน

สำหรับวงหมอลำยอดนิยมของภาคอีสานนั้นส่วนใหญ่มีประวัติยาวนานหลายทศวรรษ จัดแสดงตั้งแต่รุ่นยายสู่รุ่นหลาน มีสมาชิกร่วมวงขนาดใหญ่ โดยวงที่ได้รับความนิยมสูงสุด 3 อันดับแรก มีความแข็งแรงบนโซเชียลมีเดีย ณ เดือนสิงหาคม 2567 ดังนี้ ได้แก่  1. ระเบียบวาทศิลป์  2. ประถมบันเทิงศิลป์  3. สาวน้อยเพชรบ้านแพง ส่วน 10 วงหมอลำ ที่ครองใจคนอีสาน ได้แก่ 1. วงระเบียบวาทะศิลป์ 2. วงประถมบันเทิงศิลป์ 3. วงสาวน้อยเพชรบ้านแพง 4. วงหมอลำใจเกินร้อย 5. วงเสียงอิสาน 6. วงศิลปินภูไท 7. วงเสียงวิหค 8. วงคำผุนรวมมิตร 9. วงรัตนศิลป์อินตาไทยราษฎร์ และ 10. วงอีสานนครศิลป์

อย่างไรก็ตาม ความนิยมของหมอลำที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องยังส่งผลกระทบเชิงบวกต่อระบบเศรษฐกิจเป็นวงกว้าง จะเห็นได้จากปริมาณการงานจ้างเพิ่มขึ้นถึง 40-45% จำนวนผู้ชมเพิ่ม 30% ส่งผลต่อปริมาณเงินที่ผู้ชมนำไปจับจ่ายในงานเพิ่ม 40-50% มีการซื้อสินค้าของสปอนเซอร์ที่ตั้งบูธจำหน่ายในงาน และอื่น ๆ ตลอดจนค่าบัตรผ่านหรือทำบุญเพิ่มขึ้น 20-30% ถือเป็นอีกสื่อบันเทิงที่น่าจับตา เพราะนอกจากความม่วนจอยแล้ว หมอลำยังถือเป็นซอฟต์พาวเวอร์ที่เติบโตอย่างต่อเนื่อง ด้วยเอกลักษณ์และอัตลักษณ์ผ่านการผสมผสานศิลปะร่วมสมัยอย่างลงตัว