นับเป็นอีกหนึ่งประเด็นร้อนที่หลายภาคส่วนกำลังจับตามองสำหรับ ‘ร่างกฎหมายพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) นิรโทษกรรม’ ซึ่งมีทั้งหมด 5 ร่างกฎหมาย วันนี้ (16 กรกฎาคม 2568) ที่รัฐสภา ได้มีการประชุมสภาผู้แทนราษฎรเพื่อพิจารณาร่างพระราชบัญญัตินิรโทษกรรมโดยมีผลสรุปการลงมติ ดังต่อไปนี้
ฉบับของพรรครวมไทยสร้างชาติ
นายวิชัย สุดสวาท สส.ชุมพร สังกัดพรรครวมไทยสร้างชาติ เสนอร่าง พ.ร.บ.สร้างเสริมสังคมสันติสุข โดยมีรายละเอียด อาทิ มีเงื่อนไขไม่นิรโทษกรรมให้กับความผิดฐานทุจริต, ความผิดตามมาตรา 112, ความผิดที่ทำให้ผู้อื่นถึงแก่ความตาย หรือการกระทำผิดส่วนตัว เป็นต้น โดยร่าง พ.ร.บ. ฉบับนี้ ‘สภาฯ มีมติเห็นชอบรับร่างหลักการ’ ด้วยคะแนนเสียง 299 เสียง ต่อ 0 เสียง งดออกเสียง 172 เสียง และไม่ลงคะแนน 1 เสียง
ฉบับของพรรคกล้าธรรม (ชื่อเดิม : พรรคครูไทยเพื่อประชาชน)
นายปรีดา บุญเพลิง สส.แบบบัญชีรายชื่อ สังกัดพรรคกล้าธรรม เสนอร่าง พ.ร.บ.สร้างเสริมสังคมสันติสุข โดยมีรายละเอียด อาทิ มีเงื่อนไขไม่นิรโทษกรรมให้ความผิดฐานทุจริต, ความผิดตามมาตรา 112 และความผิดฐานละเมิดสิทธิมนุษยชนร้ายแรง เป็นต้น โดยร่าง พ.ร.บ. ฉบับนี้ ‘สภาฯ มีมติเห็นชอบรับร่างหลักการ’ ด้วยคะแนนเสียง 311 เสียง ต่อ 0 เสียง งดออกเสียง 158 เสียง และไม่ลงคะแนนเสียง 1 เสียง
ฉบับของพรรคภูมิใจไทย
ร่างนี้เป็นร่างที่เสนอเข้ามาเร่งด่วนและน่าจะเป็นร่างที่มาท้ายสุด โดยนายอนุทิน ชาญวีรกูล สส. แบบบัญชีรายชื่อ สังกัดพรรคภูมิใจไทย ได้เสนอร่าง พ.ร.บ.สร้างเสริมสังคมสันติสุข โดยมีรายละเอียดอาทิ มีเงื่อนไขไม่นิรโทษให้กับความผิดฐานทุจริต, ความผิดตามมาตรา 112, ความผิดที่ทำให้ผู้อื่นถึงแก่ความตาย หรือการกระทำผิดส่วนตัว เป็นต้น โดยร่าง พ.ร.บ. ฉบับนี้ ‘สภาฯ มีมติเห็นชอบรับร่างหลักการ’ ด้วยคะแนนเสียง 311 เสียง ต่อ 3 เสียง งดออกเสียง 147 เสียง ไม่มีผู้ไม่ลงคะแนนเสียง
ฉบับของพรรคประชาชน (ชื่อเดิม : พรรคก้าวไกล)
นายชัยธวัช ตุลาธน อดีต สส.บัญชีรายชื่อ สังกัดพรรคก้าวไกล เสนอร่าง พ.ร.บ.นิรโทษกรรมแก่บุคคลซึ่งได้กระทำความผิดอันเนื่องมาจากเหตุการณ์ความขัดแย้งทางการเมือง โดยมีรายละเอียด อาทิ มีเงื่อนไขไม่นิรโทษกรรมให้เจ้าหน้าที่รัฐที่เกี่ยวข้องกับการสลายการชุมนุม, การกระทำผิดต่อชีวิต และความผิดตามมาตรา 113 (กฎหมายอาญามาตรา 113 เกี่ยวข้องกับการล้มล้างหรือเปลี่ยนแปลง, ล้มล้างอำนาจ 3 ฝ่ายตามรัฐธรรมนูญ รวมถึงแบ่งแยกอำนาจการปกครอง) โดยร่าง พ.ร.บ. ฉบับนี้ ‘สภาฯ มีมติไม่เห็นชอบรับร่างหลักการ’ ด้วยคะแนนเสียง 319 เสียง ต่อ 147 เสียง งดออกเสียง 6 เสียง ไม่ลงคะแนนเสียง 1 เสียง
ฉบับของภาคเครือข่ายประชาชน
นางสาวพูนสุข พูนสุขเจริญ ทนายความจากศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน และประชาชน 36,723 คน ได้เสนอร่าง พ.ร.บ. นิรโทษกรรมประชาชน โดยมีรายละเอียด อาทิ ไม่นิรโทษกรรมให้เจ้าหน้าที่รัฐที่ใช้ความรุนแรงในการสลายการชุมนุม, ความผิดตามมาตรา 113 และมีเงื่อนไขพิเศษ อาทิ ให้นิรโทษกรรมให้กับคดีที่ คสช. ประกาศหรือออกคำสั่ง, ความผิดตามมาตรา 112, ความผิด พ.ร.ก.ฉุกเฉิน ปี 2548 เป็นต้น จนถึงวันที่ร่าง พ.ร.บ. บังคับใช้ โดยร่าง พ.ร.บ. ฉบับนี้ ‘สภาฯ มีมติไม่เห็นชอบรับร่างหลักการ’ ด้วยคะแนนเสียง 306 ต่อ 149 งดออกเสียง 20 เสียง และไม่มีผู้ไม่ลงคะแนนเสียง
ดังนั้นจึงสรุปได้ว่า ในวาระที่ 1 สภาฯ รับหลักการร่าง พ.ร.บ. นิรโทษกรรม 3 ฉบับ ได้แก่ ของพรรครวมไทยสร้างชาติ, พรรคกล้าธรรม (ชื่อเดิม : พรรคครูไทยเพื่อประชาชน) และพรรคภูมิใจไทย และปัดตก 2 ฉบับคือของ พรรคประชาชน (ชื่อเดิม : ก้าวไกล) และเครือข่ายภาคประชาชนส่วนขั้นตอนต่อไปได้มีการตั้งคณะกรรมาธิการวิสามัญ 32 คน เพื่อทำหน้าที่ศึกษาและพิจารณา ก่อนที่นำไปพิจารณากันในวาระที่ 2 ต่อไป โดยจาก 3 ร่างนี้จะยึดร่างของ ‘นายวิชัย สุดสวาท’ หรือ ‘ฉบับรวมไทยสร้างชาติ’ เป็นร่างหลัก
อย่างไรก็ดี อาจพูดได้ว่า ร่าง พ.ร.บ.นิรโทษกรรม ถือเป็นกฎหมายที่สำคัญอยู่ไม่น้อย เพราะบ้านเรามีความขัดแย้งทางการเมืองภายในประเทศกันมาหลายครั้ง มีการชุมนุมทางการเมืองกันหลายหน ไม่ว่าจะเป็น การชุมนุมของกปปส. การชุมนุมของคนเสื้อแดง รวมถึงการชุมนุมครั้งใหญ่ของกลุ่มคณะราษฎรในปี 2563 ตลอดจนการใช้กฎหมายมาตรา 112 ดังนั้น เงื่อนไขและรายละเอียด รวมถึงช่วงเวลาที่ร่าง พ.ร.บ. แต่ละฉบับกำหนดมาจึงมีความสำคัญมาก ๆ เพราะจะส่งผลโดยตรงต่อ เจ้าหน้าที่รัฐ, คนในแวดวงการเมือง และผู้ต้องขังทางการเมือง
อ้างอิง
- https://www.ilaw.or.th/articles/53279
- https://www.bbc.com/thai/articles/cddzygrzgg7o
- https://www.thaipbs.or.th/news/content/354109
