“พี่ไม่แน่ใจเหมือนกัน ว่าจะได้กลับมาบวชวัดนี้อีกหรือเปล่า
แต่คุณโทต้องบวชให้ได้นะ”

พี่นาค 2 (2020)

การกลับมาของภาพยนตร์ตลกสยองขวัญที่ยืนยาวนานมาจนถึง 4 ภาค กับ “พี่นาค” ที่ครั้งนี้ก็ประสบความสำเร็จทะลุ 100 ล้านอีกครั้ง และกลายเป็นภาพยนตร์ไทยที่ประสบความสำเร็จสูงสุดเรื่องแรกของปี 2024 อีกด้วย แม้ว่าภาพที่ฉาบหน้าคือภาพยนตร์ตลกโบ๊ะบ๊ะพวกกับผี ที่เหมือนจะเป็นสูตรสำเร็จของภาพยนตร์ไทยแถวหน้า แต่ในเชิงประเด็นที่อยู่เบื้องหลัง กลับกำลังลอกเปลือกสิ่งที่อยู่ในพุทธศาสนา ความเชื่อ และคนชายขอบที่เกิดขึ้นจริงกับสังคมไทยได้น่าสนใจมาก ๆ เช่นกัน

หากเราสังเกตตัวละครที่ขับเคลื่อนภาพยนตร์ชุดนี้ทั้ง 4 ภาค ตัวละครหลักที่ยืนนำอยู่มาตั้งแต่ภาคแรก เป็นกลุ่มเพื่อนสนิทที่ชีวิตล้มเหลวจากการไปสู่ความสำเร็จของการเป็นเพศชาย ตามมายาคติของสังคมไทยทั้งสิ้น “โหน่ง” ที่ทั้งตกงาน อกหัก และเหลือเพียงการเข้าสู่ร่มกาสาวภักดิ์เพื่อเติมเต็มความเป็น “ลูกผู้ชาย” ที่เหลืออยู่และสร้างความภาคภูมิใจให้ครอบครัว รวมไปถึงเพื่อนกะเทยทั้งสองนางอย่าง เฟิร์ส และ บอลลูน ที่เพศสภาพ ก็ถูกกีดกันจากสังคมอยู่ก่อนแล้ว การจะ “ล้างซวย” ให้ตัวเองจึงเหลือทางเลือกไม่มากนัก นอกจากจะต้องเข้าสู่ร่มกาสาวภักดิ์ตามไปด้วย

และอาถรรพ์ของ “ผี” ที่เป็นอุปสรรคให้ตัวละครหลักต้องแก้ไขคำสาป ก็ยังวนเวียนอยู่กับการไปสู่ร่มกาสาวภักดิ์เช่นกัน ผีตนแรกอย่าง “นน” ก็เป็นชายหนุ่มที่ใช้ชีวิตเหลวแหลก และเกิดอุบัติเหตุก่อนจะบวช และหากตัวเองไม่สามารถบวชได้ คนอื่นก็ไม่มีทางได้บวชเช่นเดียวกัน ซึ่งเป็นภาพแทนของ “มารผจญ” ตามความเชื่อเดิมของทางพุทธที่กล่าวว่า หากชายหนุ่มกำลังเข้าสู่การบวช เมื่อเป็นนาคแล้ว ให้ระวังเนื้อระวังตัว เก็บตัวให้ดี เพราะมารอาจจะมาขัดขวางจนไม่สามารถบวชได้สำเร็จ

เมื่อเข้าสู่ภาคที่สอง อาถรรพ์ใหม่ก็เพิ่มอุปสรรคให้กับเหล่าตัวละครหลักเช่นเดิม คือการไปสู่จุดสูงสุดของความสำเร็จความเป็นชาย ตัวละครหลักเดิมอย่างโหน่ง ได้อุปสมบทเป็นพระแล้วและไม่มีความคิดที่จะสึกมาใช้ชีวิตทางโลกอีก อาจจะกล่าวได้ว่าเป็นทางเลือกที่เหลืออยู่สำหรับหนุ่มที่ชีวิตทางโลกไม่เอื้อให้ออกไปเผชิญอีกแล้ว ในขณะที่บอลลูนและเฟิร์ส หลังจากไม่สามารถไต่ไปในร่วมกาสาวภักดิ์ได้ พยายามมาใช้ชีวิตทางโลก แต่ก็เจอกับ “คราวซวย” เพราะการทิ้งพุทธศาสนาไป จึงถูกบีบให้กลับมาบวชแม้ว่าจะต้องเผชิญกับอุปสรรคอีก ในขณะที่ตัวละครใหม่อย่าง “โท” หนุ่มไอดอลที่ประสบความสำเร็จไปแล้วทุกอย่างในทางโลก ก็เหลือเพียงการบวชเท่านั้น ที่จะเติมเต็มความเป็น “ผู้ชาย” ในสังคมไทยให้สมบูรณ์

แต่อุปสรรคในภาคต่อมา ก็ยังคงเข้มข้น หากใครบวชแล้วสึกก็ไม่เปิดโอกาสให้มีชีวิตรอดเช่นกัน อาจจะสามารถพูดได้ว่า เมื่อคิดจะบวชแล้ว แต่ก็ไม่ใช่ทุกคนที่จะสามารถไต่ตัวเองไปจนถึงนิพพานได้ โดยสิ่งที่เป็นตัวกำหนดก็คือ “กรรม” ในแบบที่สังคมพุทธศาสนาแบบไทยเป็นตัวกำหนดทั้งสิ้น เช่นการที่ชาติก่อนเป็นกะเทย ชาติต่อมาก็ถือว่าเป็นกรรม จึงเหลือเพียงชายที่ใสสะอาด เป็นผู้ที่ผุดผ่องแล้วเท่านั้น จึงจะสามารถก้าวข้ามคำสาปไปได้ เช่นเดียวกับตัวละครผีในภาคสอง ที่เริ่มต้นเข้าสู่การบวช แต่มีห่วงคือแม่ที่ป่วย และยังถูก “มารศาสนา” ในคราบผ้าเหลืองทำร้าย การไปสู่นิพพานจึงไม่สามารถเกิดได้โดยง่าย และกลายเป็นกิเลศ เป็นบ่วงที่ทำให้ตนไม่สามารถไปสู่นิพพานได้นั่นเอง

“พี่สองคนคงไม่รอดแน่แล้ว แต่คุณโทต้องบวชให้ได้นะ”

คำพูดของกะเทยสองนาง ที่ต้องโดนทั้งคำสาป ทั้งคราวซวย แต่ไม่สามารถไปสู่ความสำเร็จได้ซักที หากแต่ยังต้องวนเวียนอยู่กับการพยายามไปสู่สำเร็จความเป็นชายในผ้าเหลืองให้ได้ ในภาคที่สามและสี่ จึงเป็นเหมือนการเดินทางที่คล้ายกับเรื่องราวในพุทธประวัติที่เป็นที่มาของคำว่า “นาค” สัตว์ในความเชื่อของทางพุทธ ที่พยายามมาบวชในฐานะมนุษย์ แต่ด้วย “ชาติกำเนิด” ที่ไม่ใช่มนุษย์ที่สมบูรณ์ จึงไม่มีวันที่จะเข้าถึงนิพพานได้ และการมาสู่ร่มกาสาวภักดิ์ด้วยบ่วงกรรม จึงกลายเป็นอาถรรพ์ที่เหล่าคนชายขอบต้องมานั่งแก้ และเป็นอุปสรรคที่ยากกว่า “ชายแท้” ทั่วไปจะต้องเผชิญ

นอกจากนั้นภาพยนตร์ยังส่องให้เห็นตัวละครชายขอบอื่น ๆ ไม่ว่าจะเป็นเณรน็อตที่ต้องบวชเพราะความยากจน หรือเด็กวัดที่กึ่ง ๆ จะเป็นวัตถุทางเพศให้กับพระตุ๊ดแต๋ว กลายเป็นระบบสังคมที่เหมือนเป็นภาพสะท้อนแบบตลกร้ายให้กับสังคมพุทธศาสนาที่เกิดขึ้นจริงในสังคมไทยอีกด้วย หากเพียงแต่ภาพยนตร์พี่นาคทั้ง 4 ภาค เลือกที่จะเล่าเรื่องนี้ผ่านความตลกขบขัน และอาถรรพ์ผีสาง หากแต่มีการเสียดสีศาสนาที่เกิดขึ้นจริงในสังคมเสียอย่างนั้น

ทั้งยังประสบความสำเร็จถึงร้อยล้านโดยไม่โดนแบนอีกด้วย

CREATED BY

นักคิด นักเขียน นักสร้างคอนเทนต์ ตัวปัญหาของกระแส ชาวเกย์ผู้แปลกแยก และนักเล่าเรื่องในรูปแบบที่แตกต่าง หลงใหลวัฒนธรรม Pop ทั้งหนังสือ ภาพยนตร์ ซีรีส์และดนตรี และยังเป็นผู้กำกับอิสระ นักดนตรีและนักแต่งเพลง รวมถึงแอดมินเพจที่ประสบความสำเร็จในโซเชียลอีกด้วย เก่งซะไม่มี