‘ขอให้รักกันนาน ๆ มีลูกเต็มบ้านหลานเต็มเมือง’ คือคำอวยพรยอดฮิตตอนเราไปงานแต่งใครสักคนหนึ่ง คำอวยพรนี้สะท้อนให้เห็นว่าคนไทยให้ความสำคัญกับการมีลูกอยู่พอสมควร แต่ก็มีคำถามตามมาว่า ทำไมคนที่มีฐานะยากจนถึงชอบมีลูกเยอะ หรือมีความสงสัยที่ว่าในเมื่อไม่ได้มีฐานะดีพอที่จะเลี้ยงดูตัวเองได้ ทำไมถึงจะเพิ่มภาระด้วยการมีลูกขึ้นมา คำถามดังกล่าวสะท้อนถึงแนวคิดที่ว่าคนจนไม่ควรมีลูกเพราะจะสร้างความลำบากให้กับเด็กที่กำลังจะเกิดขึ้นมารึเปล่า?
ก่อนอื่นเลยต้องอธิบายเพิ่มก่อนว่า แม้ว่าวาทะกรรมคนจนไม่ควรมีลูกเยอะจะมีมาให้เราได้ยินอย่างยาวนาน แต่ข้อมูลในรอบ 50 ปีที่ผ่านมาพบว่าแนวโน้มการมีลูกของคนไทยและคนทั่วโลกน้อยลงอย่างเห็นได้ชัด ซึ่งสาเหตุอาจจะมาจากแนวคิดเรื่องการมีลูกของคนในปัจจุบันเปลี่ยนไป หรือความไม่พร้อมทางด้านเศรษฐกิจ เพราะการจะเลี้ยงเด็กคนหนึ่งจนเติบโตจำเป็นต้องใช้เงินจำนวนมหาศาล, หรือข้อจำกัดด้านสุขภาพ เป็นต้น นอกจากนี้ในปี 2565 พบว่าในไทยมีทารกเพียงแค่ 500,000 คน ซึ่งต่ำที่สุดในรอบ 71 ปีที่ผ่านมา
วกกลับมาที่เรื่องคนจนมีลูกทำไม? เรื่องนี้ค่อนข้างเป็นเรื่องปัจเจกบุคคล เพราะไม่มีใครสามารถตอบได้ว่าเหตุผลของการมีลูกในแต่ละคนคืออะไร แต่ในช่วงของความต้องการมีลูกเยอะ ๆ ของคนอยู่ในช่วงที่คนต้องการแรงงาน หรือช่วงยุคการทำเกษตรกรรม แต่ในปัจจุบันการมีลูกเยอะไม่ได้เป็นไปอย่างในอดีต เพราะคนที่มีรายได้น้อยอาจจะพอทราบเรื่องที่พวกเขาต้องแบกรับเมื่อมีลูกขึ้นมา
นอกจากนี้ SUM UP ยังได้ลงพื้นพูดคุยกับครอบครัวหนึ่งในชุมชนโค้งรถไฟยมราช ซึ่งถือว่าเป็นชุมชนและเป็นครอบครัวที่มีรายได้ไม่เพียงพอกับค่าครองชีพ และทราบถึงแรงบันดาลใจในการมีลูกสาว 3 คนว่า ก็ต้องการมีครอบครัวที่สมบูรณ์ในมุมมองของเขา และเขาสามารถส่งลูกทั้ง 3 คนเรียนจบในระดับปริญญาตรีจนสามารถทำงานในสายบัญชีได้ ทำให้ชีวิตของเขาจะไม่ลำบากเท่ารุ่นพ่อแม่นั่นเอง
โดยหากจะตีความคำถามที่ว่า คนจนมีลูกเยอะทำไม? ก็จะพ่วงไปกับคำถามที่ว่าคนเราควรมีลูกเมื่อพร้อมรึเปล่า และเมื่อเจาะประเด็นไปถึงความพร้อมของแต่ละบ้านก็จะมีมาตรวัดไม่เท่ากันเพราะหากบางคนใช้เงินเป็นตัววัดความพร้อมก็จะมากับคำถามที่ว่า คงต้องเป็นคนรวยเท่านั้นรึเปล่าถึงจะมีลูกได้ แต่เมื่อเจาะประเด็นไปถึงการสร้างพลเมืองที่มีประสิทธิภาพหรือพลเมืองที่ดีแล้ว การเป็นลูกคนรวยหรือลูกคนจนอาจจะไม่ใช่ตัวกำหนดก็เป็นได้ เพราะพลเมืองดีหรือเลวในประเทศล้วนผสมปนเปไปในหมู่คนทุกระดับ
ดังนั้น ชุดความคิดที่ว่า คนจนจะมีลูกเยอะทำไม? อาจจะเป็นคำถามที่มองข้ามปัญหาเชิงโครงสร้างที่พลเมืองในประเทศต้องแบกรับค่าใช้จ่ายในการเลี้ยงเด็กคนหนึ่งจำนวนมหาศาล ทั้ง ๆ ที่อัตราการเกิดของประชากรมีผลกระทบระดับประเทศ และเหตุผลที่คนจนมีลูกอาจจะไม่ใช่ว่าพวกเขาไม่ทราบว่าค่าใช้จ่ายเท่าไหร่ที่พวกเขาต้องใช้ไปกับการเลี้ยงเด็กหนึ่งคน แต่พวกเขารู้เป็นอย่างดีจึงทำให้อัตราการมีลูกในแต่ละบ้านน้อยลงเรื่อย ๆ แต่ก็อย่างที่ได้กล่าวไปว่า เหตุผลของการมีลูกในแต่ละคนเป็นเรื่องส่วนตัวและเป็นเรื่องปัจเจกมาก ๆ ดังนั้นการจะไปตราหน้าว่าจนก็อยู่แบบเจียม ๆ ไปสิ จะมีลูกตอนไม่พร้อมขึ้นมาให้เป็นปัญหาสังคมทำไม เรื่องนี้อาจจะไม่ได้จริงไปเสียทีเดียว และคำถามที่เราอาจจะตั้งต่อไปก็คือ รัฐสวัสดิการ และการซัปพอร์ตด้วยนโยบายที่สมเหตุสมผลจากภาครัฐ มากกว่าที่จะมาห้ามไม่ให้คนจนมีเพศสัมพันธ์นั่นเอง
อ้างอิง
- https://www.thecoverage.info/news/content/5505
- https://www.facebook.com/aommoneyth/photos/a.621795974540213/4833871429999292/?locale=id_ID&paipv=0&eav=AfaTPJrbqtxT8t1H-eIPsa0eGdnaUzeBCApRFIu6IEaiWMREiPMVXGrMf5fG3St_YAg&_rdr
- https://www.thairath.co.th/news/politic/2743752
- https://www.youtube.com/watch?v=OpoxZ5oVrCE
- https://www.youtube.com/watch?v=-OjRgTOSpQg
- https://www.m-society.go.th/ewtadmin/ewt/MSO_WEB_NEW/news_view.php?nid=35213